Pierwsze próby zbadania wpływu interakcji z psami na rozwój i funkcjonowanie ludzi datowane są na koniec XIX i początek XX wieku. Aktualnie dogoterapia, czyli terapia z wykorzystaniem psów, zdobywa coraz większą popularność jako metoda wspomagająca proces leczenia. Jest ona wykorzystywana głównie w terapii dla dzieci niepełnosprawnych i osób cierpiących na różnorodne zaburzenia, zarówno fizyczne jak i psychiczne. Dogoterapia jest również stosowana w celu wsparcia funkcjonowania seniorów oraz osób samotnych.
Dogoterapia, nazywana także kynoterapią, jest jednym z obszarów animaloterapii (lub zooterapii), gdzie kluczowy element stanowi pies specjalnie przygotowany do prowadzenia terapii. Praca z psem ma znaczący wpływ na proces rehabilitacji oraz poprawia ogólne samopoczucie, nastrój i funkcjonowanie dzieci niepełnosprawnych. Terapia ta jest również rekomendowana dla osób starszych i żyjących w samotności.
Podstawą dogoterapii jest stworzenie specjalnej psychicznej więzi między psem a osobą korzystającą z tej formy terapii. Kluczowym elementem kuracji są też dostosowane do pacjenta ćwiczenia, gry i zabawy o różnym stopniu trudności.
Głównym celem dogoterapii, podobnie jak w przypadku innych form terapii z wykorzystaniem zwierząt (znanych także jako animal-assisted therapy), jest poprawa zdrowia pacjenta. Jednak bliskie kontakty z psem przynoszą wiele innych korzyści, takich jak rozwijanie prawidłowych postaw w stosunku do zwierząt, wzrost poczucia własnej wartości, rozwój umiejętności komunikacyjnych oraz empatycznych zachowań wobec ludzi i zwierząt. Dodatkowo terapia ta redukuje uczucie lęku, niepokoju, niepewności oraz stresu, a także wspomaga rozwijanie mowy, pamięci, równowagi i precyzji wykonania różnych czynności.
Korzyści płynące z dogoterapii można rozważać w wielu aspektach: emocjonalnym, poznawczym, społecznym, zdrowotnym i funkcjonalnym. Wielu pacjentów korzystających z tej formy terapii zauważa, że pies pomaga oderwać się od codziennej rutyny pełnej trudności i bolesnych procedur rehabilitacyjnych. Dogoterapia obniża również poziom stresu, ponieważ obecność psa podczas terapii zmniejsza wydzielanie kortyzolu i noradrenaliny – substancji produkowanych przez organizm w sytuacjach stresowych.
Do innych korzyści związanych z dogoterapią można zaliczyć między innymi: poprawę sprawności ruchowej i zdolności motorycznych, pobudzenie do spontanicznej aktywności, obniżenie ryzyka chorób układu krążenia, redukcję napięcia mięśniowego, stymulację rozwoju umysłowego, rozwijanie umiejętności i postaw społecznych, zwiększanie chęci do nauki oraz wykonywania różnego rodzaju ćwiczeń oraz stabilizowanie emocji, szczególnie poprzez obniżenie poziomu agresji.