Może lotnisko stać się przyjazne dla środowiska? Tego typu pytanie stawia sobie rosnąca grupa podróżujących, dla których ochrona przyrody ma kluczowe znaczenie. Lotnisko Oslo Gardermoen wprowadziło kilka lat temu nowy terminal pasażerski, który w opinii wielu specjalistów od architektury jest najbardziej ekologicznym portem lotniczym na globie. Przeanalizujmy go uważnie – czy rzeczywiście zasługuje na ten tytuł?
Oslo Gardermoen jest lotniskiem położonym 48 km na północ od stolicy Norwegii, w miejscowości o tej samej nazwie. Dysponuje dwoma równoległymi pasami startowymi o długościach 3600 m i 2900m. W roku 2019 obsłużyło ono około 28 milionów pasażerów, co czyni je największym portem lotniczym w kraju.
Architektoniczny wygląd terminalu, a konkretnie nowego pirsu zbudowanego w 2018 roku, oparty jest na eko-surowcach oraz strukturze, która pozwala na zużywanie o połowę mniej energii niż standardowy obiekt tego rodzaju. Dodatkowy 300-metrowy pirs ma zakrzywiony dach pokryty kombinacją paneli odblaskowych i drewna pochodzącego z lasów skandynawskich, co prezentuje się imponująco na zewnątrz. W procesie tworzenia zaprawy cementowej dodano pył wulkaniczny, dzięki czemu budynek emituje o 35% mniej dwutlenku węgla.
Hala przylotów jest równie innowacyjna. Jej strop o powierzchni 4500 metrów kwadratowych wykonano z lekkiego drewna świerkowego, co zapewnia ciepłą i przytulną atmosferę w środku. Użycie drewna jako budulca na lotnisku jest dość rzadkie, jednak współcześni architekci coraz częściej decydują się na ten surowiec w budowlach publicznych ze względu na ekologię.
Nowy terminal jest zarazem pierwszym terminalem lotniczym na świecie posiadającym certyfikat BREEAM „Excellent” potwierdzający jego wysoką jakość ekologiczną. Jest on przygotowany do obsługi 30 milionów pasażerów rocznie. Za projekt jest odpowiedzialne skandynawskie biuro Nordic Office of Architecture, które wcześniej projektowało inne części lotniska Gardermoen.
Kiedy nadejdzie zima na lotnisku w Oslo, gromadzone są tam olbrzymie ilości śniegu. Śnieg jest klasyfikowany jako czysty lub nieczysty, w zależności od tego, czy zawiera chemikalia do odszraniania pasów startowych i dróg kołowania. Zanieczyszczony śnieg jest magazynowany, a kiedy topnieje, skażona woda jest kierowana do miejskich oczyszczalni i jest podgrzewana za pomocą odzyskanego ciepła. Natomiast czysty śnieg może naturalnie się topić i przenikać do gleby. Jest to istotne dla zachowania równowagi wodnej w glebie na terenie lotniska w Oslo.
Początkowo czysty śnieg gromadzony jest w dużym magazynie śniegu o kształcie miski. Kiedy jest pełny, basen jest pokrywany trocinami. Trociny mają dobre właściwości izolacyjne, pozwalając na wykorzystanie niskich temperatur śniegu i lodu. Zimna woda ze stopu jest odzyskiwana w wymienniku ciepła i przekazywana do centralnej instalacji chłodniczej. Wody z roztopów wracają do składowiska, aby powtórzyć wymianę ciepła ze śniegiem i lodem w składowisku śniegu, po czym następuje nowy cykl przesyłu zimnej energii do systemów centralnego chłodzenia. Energia śniegu i zimna woda z roztopów są wykorzystywane do chłodzenia pirsu północnego w upalne dni.