W budowie blaszki miażdżycowej dominuje cholesterol LDL. Jej tworzenie się może prowadzić do znacznego zwężenia tętnic, takich jak tętnica szyjna lub naczynia serca, co zazwyczaj kończy się zawałem lub udarem. Szczególnie niebezpieczne są niestabilne blaszki, które mogą pęknąć. Objawy stopniowego blokowania naczyń krwionośnych obejmują obniżoną tolerancję na wysiłek fizyczny oraz duszności. Opowiemy o tym, jak leczyć blaszkę miażdżycową i jak unikać tworzenia się miażdżycy.
Mówiąc prosto, blaszka miażdżycowa jest głównym elementem tzw. miażdżycy tętnic, inaczej arteriosclerosis, czyli poważnej i chronicznej choroby prowadzącej do stwardnienia naczyń krwionośnych. Jest to wynik gromadzenia się mas lipidowych, komórek zapalnych oraz włóknika w ścianach tętnic. Te złogi cholesterolu kształtują blaszkę miażdżycową, która, wystająca do wnętrza naczynia, zmniejsza jego średnicę.
Ciężkość tej sytuacji polega na tym, że prowadzi to do niedrożności naczyń, powodując zmniejszenie przepływu krwi poprzez tętnice, co z kolei może skutkować niedokrwieniem organów zaopatrywanych przez poszczególne naczynia. Gdy blaszka miażdżycowa znacznie się powiększa lub powstanie skrzeplina – w wyniku pęknięcia blaszki – może dojść do całkowitego zamknięcia światła naczynia. Co więcej, wysoki poziom cholesterolu sprzyja tworzeniu się blaszek miażdżycowych.
Złogi lipidowe są produktem powolnego procesu przenikania cholesterolu z krwi i gromadzenia się go na wewnętrznej stronie ścian naczyń. Dodatkowo skład blaszki miażdżycowej uzupełniają elementy morfotyczne krwi oraz włóknik. W miarę postępu choroby dochodzi także do gromadzenia wapnia i zwapnienia blaszki miażdżycowej. Zbierający się materiał prowadzi do stwardnienia naczyń i ich sztywności. Typowa blaszka miażdżycowa składa się z centralnie umieszczonego rdzenia (lipidy) otoczonego warstwą utworzoną z włókien kolagenu.
Blaszki miażdżycowe mają tendencję do pękania. Na podstawie tego kryterium możemy odróżnić stabilne i niestabilne blaszki miażdżycowe. Te podatniejsze na uszkodzenia uważamy za niestabilne. Jeżeli pęknięcie jest duże, może to skutkować powstaniem zakrzepu oraz znacznym zwężeniem światła naczynia.
Blaszki miażdżycowe mogą nagromadzić się w dowolnych tętnicach w organizmie: tętnicach wieńcowych (może prowadzić do niedotlenienia mięśnia sercowego), tętnicach mózgu (grozi udarem), naczyniach doprowadzających krew do mózgu (blaszka miażdżycowa w tętnicy szyjnej może być przyczyną udaru; miażdżyca tętnic szyjnych może skutkować silnymi bólami głowy lub niedowładami), tętnicach kończyn dolnych i wszystkich pozostałych tętnicach narządów wewnętrznych.