W różnych kulturach na całym świecie istnieją unikalne filozofie życia oraz zasady naturalnej medycyny, które są przekazywane od wieków z pokolenia na pokolenie. Ajurweda, pochodząca z Indii, jest często uważana za matkę medycyny, co wynika z jej istnienia już w czasach starożytnych. To jednak więcej niż tylko sposób leczenia – to integracja medycyny, psychologii i filozofii, mająca na celu poprawę jakości życia. Ale czym dokładnie jest ajurweda i jak wygląda ta indyjska filozofia życia?
Ajurweda to starożytny hinduski system medycyny, który skupia się na zdrowiu fizycznym, psychicznym i duchowym. Nie jest to jedynie metoda leczenia, ale raczej sztuka utrzymania pierwotnej równowagi organizmu, która ma na celu przysporzyć szczęścia, zdrowia oraz długowieczności. Medycyna ajurwedyjska polega na naturalnych metodach uzdrowienia, wykorzystuje ziołolecznictwo oraz różnego rodzaju terapie ciała mające na celu oczyszczanie organizmu z wszelkiego rodzaju toksyn – zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Całość procesu leczenia obejmuje również odpowiednio dobraną aktywność fizyczną, praktykowanie jogi i pranayamy (ćwiczenia oddechowe), a także pracę nad poziomami emocji i umysłu.
Początki ajurwedy datowane są na około 5 tysięcy lat temu, a jej ojczyzną jest rejon Kerala na południowo-wschodnim wybrzeżu Półwyspu Indyjskiego. Najbardziej znani praktycy ajurwedy to Ćaraka – specjalista od chorób wewnętrznych, oraz Saszruta – chirurg uważający swoją specjalizację za najskuteczniejszą formę leczenia z powodu natychmiastowych efektów. Ich prace zostały spisane w VII wieku p.n.e. W ramach ajurwedy opracowano również osiem specjalizacji, do których należą między innymi: choroby wewnętrzne, chirurgia ogólna, toksykologia, nauka o odmładzaniu, pediatria czy psychiatria.
Według ajurwedy, świat powstał z połączenia pięciu elementów: ziemi (Prithvi), ognia (Agni), wody (Jala), powietrza (Vayu) oraz eteru (Akash). Każde zjawisko na Ziemi oraz wszystko co na niej istnieje, w tym człowiek, można przypisać do jednego lub dwóch żywiołów. Każdy człowiek posiada swój indywidualny model energetyczny, zwany konstytucją. Im silniejsza jest nasza konstytucja, tym większą mamy odporność na choroby. Konstytucja wpływa również na nasz charakter, potrzeby, temperament, zdolności czy siłę psychiczną i fizyczną.
Dosze są biologicznymi energiami w ciele człowieka, które reprezentują pięć elementów (ogień, woda, powietrze, eter, ziemia). Wyróżniamy trzy dosze: vata (powietrze i eter), pitta (ogień i woda) oraz kapha (woda i ziemia). Każda z nich odpowiada za inne funkcje w organizmie i jest związana z różnymi emocjami. Na podstawie podobieństwa do żywiołów grupuje się poszczególne typy ludzi według dosz.